آیه 17 سوره انعام
| <<16 | آیه 17 سوره انعام | 18>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و اگر از خدا به تو ضرری رسد هیچ کس جز خدا نتواند تو را از آن ضرر برهاند، و اگر از او به تو خیری رسد (هیچ کس تو را از آن منع نتواند کرد) که او بر هر چیز تواناست.
و اگر خدا تو را آسیب و گزندی رساند، کسی جز او برطرف کننده آن نیست، و اگر تو را خیری رساند [حفظ و دوامش فقط به دست اوست]؛ پس او بر هر کاری تواناست.
و اگر خدا به تو زيانى برساند، كسى جز او برطرف كننده آن نيست، و اگر خيرى به تو برساند پس او بر هر چيزى تواناست.
اگر خدا به تو محنتى برساند، هيچ كس جز او دفعش نتواند كرد، و اگر به تو خيرى برساند بر هر كارى تواناست.
اگر خداوند زیانی به تو برساند، هیچ کس جز او نمی‌تواند آن را برطرف سازد! و اگر خیری به تو رساند، او بر همه چیز تواناست؛ (و از قدرت او، هرگونه نیکی ساخته است.)
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
يمسسك: مس: دست زدن، رسيدن، رساندن و يافتن. «يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ» برساند به تو خدا ضررى.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ «17»
و اگر خداوند (براى آزمايش و رشد، يا كيفر اعمال) تو را با (اسباب) زيان و آسيب درگير كند، جز خودش هيچ كس برطرف كننده آن نيست و اگر خيرى به تو برساند، پس او بر هر چيز تواناست.
پیام ها
1- سرچشمه‌ى همه‌ى امور يكى است، نه آنكه خيرات از منبعى و شرور از منبع ديگر سرچشمه گيرد. وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ ... وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ
2- بايد همه‌ى اميدها به خدا و همه‌ى خوف‌ها از او باشد. «فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ»
3- قوانين الهى استثنا بردار نيست، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نيز در مواجهه با حوادث تلخ و شيرين، بايد متوجّه خدا باشد. وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ ... وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 426
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ «17»
بعد از آن حق تعالى بيان عجز معبودان اهل شرك را از خير و شر، و كمال قدرت خود را فرمايد:
وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ: و اگر برساند خدا به تو بليتى و سختى مانند فقر و مرض و مكروه، يعنى چنين مقرر كند كه ضرر به تو رسد فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ:
پس نيست هيچ بازدارنده آن را مگر ذات ذو الجلال او، يعنى هيچكس قادر نباشد بر كشف و منع و دفع آن ضر مگر خداوند متعال كه قادر على الاطلاق است وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ: و اگر برساند به تو خيرى مثل ثروت و صحت، يعنى نوعى كند كه خيرى عايد تو شود فَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ: پس او به همه چيز از خير و شر قادر است و احدى قدرت ندارد بر دفع آنچه اراده فرمايد بندگان خود را از محبوب و مكروه. ابن عباس نقل نموده «1» «كسرى» استرى به طريق هديه خدمت حضرت رسالت صلى اللّه عليه و آله فرستاد. روزى حضرت بر آن سوار و مرا رديف خود گردانيد. در اثناى راه به من نظر نمود و فرمود: يا غلام! گفتم:
لبّيك يا رسول اللّه. فرمود: احفظ اللّه يحفظك احفظ اللّه تجده امامك تعرف اللّه فى الرّخا يعرفك فى الشّدّة و اذا سئلت فاسئل اللّه و اذا استعنت فاستعن باللّه قد مضى العلم (القلم خ ل) بما هو كائن. حدود الهى را نگاهدار تا جزاى خود را نزد او يابى، و با خدا در زمان راحت آشنائى كن تا در سختى با تو آشنائى كند. و چون چيزى بخواهى از خدا طلب كن، و وقتى استعانت نمائى از او، طلب اعانت كن كه قلم جارى گشته به آنچه بودنى است اگر جمله خلايق جهد كنند كه چيزى به تو رسانند از خير و شر كه خدا براى تو محتوم نفرموده باشد نتوانند، و
«1» منهج ج 3 ص 355.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 237
اگر توانى به صبر و يقين كار كنى چنان كن، و الا صبر نما كه صبر بر آنچه كاره باشى خير بسيار است، و بدان نصرت با صبر است، و فرح با اندوه و سختى با آسانى و راحت با مشقت و فقر با غنا پس همه اينها نزد او سبحانه است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ «17»
ترجمه
و اگر برساند تو را خدا ضررى پس نيست دفع كننده مر آنرا جز او و اگر برساند تو را خيرى پس او است بر هر چيزى توانا.
تفسير
كسيكه خداوند خواسته باشد باو ضرر جانى يا مالى يا اعتبارى برساند كسى نميتواند آن ضرر را از او دفع نمايد جز خداوند و كسيكه خداوند خواسته باشد باو نفع جانى يا مالى يا اعتبارى برساند بهر اندازه كه خواسته باشد قادر است و كسى نميتواند مانع از آن شود چون قدرتى فوق قدرت او نيست بلكه قدرتى غير از قدرت او وجود ندارد و هيچ ممكنى از تحت نفوذ قدرت و سلطنت و توانائى او خارج نيست.
جلد 2 صفحه 305
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ إِن يَمسَسك‌َ اللّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلاّ هُوَ وَ إِن يَمسَسك‌َ بِخَيرٍ فَهُوَ عَلي كُلِّ شَي‌ءٍ قَدِيرٌ «17»
و اگر اصابه فرمايد خداوند تو را بضرري پس نيست كسي که بتواند برطرف كند او را مگر او و اگر اصابه نمايد تو را بخيري پس او بر هر چيزي توانا است وَ إِن يَمسَسك‌َ اللّهُ بِضُرٍّ بعضي مفسرين نظر به اينكه مس‌ّ الصاق دو جسم است بيكديگر و اطلاق مس‌ّ بر خدا روا نيست گفتند مراد از مس‌ّ اصابه است لكن غافل از اينكه باء بضرّ باء تعديه است در واقع ضرّ مس ميكند غاية الامر باراده خداوند چنانچه مي‌گويي مسسته بيدي يعني دست او را مس‌ّ كرد باراده نفس اينجا هم ضرّ تو را مس كرد باراده خداوند و مراد از ضرّ هر مكروهيست مثل فقر و مرض و ضرر مالي، عرضي، بدني، روحي و غير اينها.
فَلا كاشِفَ لَهُ إِلّا هُوَ كسي را قدرت نيست که در مقابل اراده حق عرض اندام كند و بتواند كوچك‌ترين ضرري را دفع و برطرف سازد از نفس خود چه رسد از ديگري لا يملك لنفسه نفعا و لا ضرا و اينکه جمله اشاره ببتهاي مشركين است که مشركين توهّم ميكردند که آنها دفع بليات ميكنند.
وَ إِن يَمسَسك‌َ بِخَيرٍ اگر خيري تماس گرفت با تو باراده او است تمام خيرات دنيا و آخرت كسي قدرت ندارد كوچك‌ترين نفعي بخود برساند چه رسد بديگران فَهُوَ عَلي كُلِّ شَي‌ءٍ قَدِيرٌ وَ إِن يُرِدك‌َ بِخَيرٍ فَلا رَادَّ لِفَضلِه‌ِ يونس
جلد 7 - صفحه 27
آيه 49 قُل إِنِّي لا أَملِك‌ُ لَكُم ضَرًّا وَ لا رَشَداً جن‌ّ آيه 20، و غير اينها از آيات و از اسامي مقدسه يا ضارّ يا نافع است.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 17)
قدرت قاهره پروردگار
گفتیم هدف این سوره در درجه اول ریشه کن ساختن عوامل شرک و بت پرستی است.
در این آیه و آیه بعد نیز همین حقیقت تعقیب شده است. نخست می گوید:
چرا شما به غیر خدا توجه می کنید، و برای حل مشکلات و دفع زیان و ضرر و جلب منفعت به معبودهای ساختگی پناه می برید با این که «اگر کمترین زیانی به تو برسد برطرف کننده آن، کسی جز خدا نخواهد بود، و اگر خیر و برکت و پیروزی و سعادتی نصیب تو شود از پرتو قدرت اوست، زیرا او بر همه چیز تواناست» (وَ إِن یمسَسکَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلا کاشِفَ لَهُ إِلّا هُوَ وَ إِن یمسَسکَ بِخَیرٍ فَهُوَ عَلی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ).
در حقیقت توجه به غیر خدا به خاطر این است که آنها را سر چشمه خیرات و یا برطرف کننده مصائب و مشکلات می دانند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم